Kullanımı son zamanlarda zorunlu hale gelmiş ABS fren sistemi ne demek sürücüler tarafından en çok araştırılan sorulardan biridir. Hava koşullarına, yol koşullarına ve araçlar ile ilgili diğer koşullara dayalı olarak yaşanabilen tekerlek kilitlenmesini önlemek için geliştirilmiş bir sistemdir. Temel üretim amacı sürüş güvenliğini sağlamaktadır. Tekerlekte yer alan ivme ölçerler tekerlek hızını ölçtükleri sırada, araç hızı eğer onlar ile olması gereken oranlarda değilse; ABS sistemi bir tekerlek kilitlenmesi olduğunu anlar ve devreye girerek söz konusu tekerleğin kilitlenmesi engeller.

ABS sayesinde hız yüksek iken dönmeyen tekerleğin frenini bırakarak yeniden dönmesini sağlanır ve yine ABS sayesinde kayma olmaz. Bu sistem ile beraber frenleme mesafesi de kısalır. Tüm bu aksiyonlar ise sürüş esnasında yaşanabilecek kayma ve kontrolden çıkma durumlarını önler. Ayrıca ABS fren sistemi, ABS fren balatası olarak da bilinmektedir. ABS fren sistemi rolünü daha iyi anlayabilmek için ise ABS ile normal fren farkı nedir bilmek gerekmektedir. Bu farklardan kısaca şöyle bahsedilebilir:

• ABS ile normal sistemden daha kısa bir mesafede duruş gerçekleşmektedir.
• ABS ile fren mesafesi uzarken normal fren olan tek seferde kitlenir.
• Normal fren kayarak ve daha kısa sürede durur.

ABS Açılımı

Trafik güvenliğinde önemli bir rol oynayan Abs ne demek? Otomobillerde bulundurmanın zorunlu olduğu ABS fren sisteminin orijinal açılımı ‘’Anti-Lock Braking’’ yani ‘’Kilitleme Karşıtı Fren Sistemi’’ manasına gelmektedir. Abs fren sistemi ilk olarak 1920’li yıllarda Almanya’da Voisin firması tarafından ‘’Frenlemenin tekerlekleri kilitlenmesini önleyici donanım’’ olarak geliştirilmiş ve ortaya çıkmıştır. 671975 Almanya nosu ile hidrolik sistem ile çalışan ilk örneğinin patenti Alman firması Voisin tarafından alınmıştır. 1978 yılı itibari ile Mercedez ve BMW’nin normal otomobillerde kullanmaya başlamasıyla kullanımı yaygınlaşmış ve bir süre sonra ise birçok ülkede trafikte herkesin güvenliği için zorunlu hale gelmiştir.

ABS Fren Sistemi Ne İşe Yarar?

Kısacası ABS çalışma prensibi güvenli sürüşü sağlamaktır. Bunu hidrolik frenlerin araç tekerleklerini kilitlemesini önleyerek gerçekleştirmektedir. Aracın yol koşulları, yükü ve hızı ne kadar olursa olsun tekerleklerin devir sayısını kontrol ederek kaymayı önler ve sürücünün direksiyon hakimiyetini korur. Örneğin; buzlanma meydana gelmiş bir yolda tekerleğin devir sayısı düştüğü sırada ABS fren sistemi devreye girerek frenleme kuvvetine müdahale eder ve kaymayı engeller. Bu fren pedalında oluşan hafif bir titreme ve ses ile anlaşılabilmektedir. ABS fren sistemi ayrıca motosikletlerde de kullanılabilmektedir. Burada ‘’fren kilitleme karşıtı fren sistemi’’ olarak bilinmektedir. Fren sırasında dişi sıkmakta olan balatalarda bulunan baskıyı azaltarak lastiğin dönmesine fırsat tanımaktadır.

ABS Fren Sistemi Nasıl Çalışır?

ABS fren sistemi saniyenin 1/18’i kadar bir zaman diliminde fren süresinin kısaltılmasını sağlar ve böylelikle sürücünün direksiyon hakimiyetini korur. Bu sistem bir yapay zeka tarafından yönetilir. ABS fren sisteminin nasıl çalıştığını anlayabilmek için ilk olarak sistemin parçalarına göz atmak yararlı olacaktır. Özetle sistem şöyle çalışmaktadır:

• Fren pedalına basıldığında gerçekleşen basınç ile fren hidrolik yağı oluşmaktadır.
• Oluşan yağ ABS kumanda grubu tarafından tekerleklerin mevcut fren mekanizmasına iletilir.
• Kumanda grubunda bulunan elektrikli pompa fren basıncını ayarlar.

Fren sisteminin çalışıp çalışmadığını ve mevcut olup olmadığını ise trafiğe kapalı geniş bir alanda anlamak mümkündür. Bu alanda giderken frene sonuna kadar basarak direksiyon çevrildiğinde araç istenilen yöne gidebilirse ABS çalışmakta ve mevcuttur..

ABS Fren Sistemi Parçaları Nelerdir?

ABS fren sistemini daha iyi anlamak ve olası bir arıza sırasında bilinçli hareket edebilmek için parçaları nelerdir bilmek faydalı olacaktır. ABS elektronik kontrol ünitesi tarafından çalıştırılan ABS fren sistemin parçaları şunlardır;

• ABS Kumanda Grubu
  Bu grubun içerisinde elektrikli hidrolik pompa, selenoid valf gövdesi ve kumanda ünitesi yer almaktadır. Hidrolik yağı kumanda grubu aracılığı ile tekerleklerin fren mekanizmasına ulaşır. Elektrikli pompa ile ise fren basıncı ayarlanır.
• Tekerlek Sensörleri Her tekerlekte ABS sensörü bulunmaktadır. Bu sensörler tekerleğin dönüş hızını ABS ECU’süne iletmektedir. Sensörlerin sinyallerine göre araç hızı, yaptığı kilometre bilgisi ve tekerlek hızı hesaplanmaktadır.
• Tekerlek Rotorları
  Sürücü fren pedalına basınç uyguladığı zaman bu basınç ile beraber fren hidrolik yağında bir hareketlenme başlar. Bu rotorlar sayesinde kumanda grubu ve hidrolik yapı görevleri aktif olur.

ABS Fren Sisteminin Avantajları Nelerdir?

Hidrollik frenlerin araç tekerleklerinin kilitlenmesini önleyen ABS fren sistemi avantajları şunlardır:

• Buzlu zeminde kaymayı önler.
• Yağmurlu havalarda spin atmayı önler. Spin atmak yağmurlu havalarda tek başına suya giren tekerleğin dönmesini sağlamaktadır.
• Yüke, yol koşullarına, hava şartlarına ve hıza rağmen direksiyon hakimiyetini sağlar.
• Yüksek hız esnasında ani duruşlarda aracın kaymasını, kendi etrafında dönmesi ve takla atmasını önler.

Tüm bu maddelerin toplamında ABS faydaları güvenli trafik ve sürüş imkanı sunmaktadır.

ABS Fren Sistemi Arızaları Nelerdir?

ABS fren sistemi arızası araçta bulunan bilgi ekranında yanan sinyal aracılığı ile anlaşılmaktadır. Sinyal yanmaya başladığında yetkili servise gitmek gerekmektedir. Peki ABS fren sistemi arızaları nelerdir?

• Sigorta atması
• Arızalı veya kirlenmiş hız sensörleri
• Arızalı ABS kontrol ünitesi
• Fren hidroliği seviyesinin düşük olması (Bazı ABS modellerinde ayrı olarak ABS fren hidroliği deposu bulunmaktadır.)
• Parçalar arasında bulunan bağlantılarda gevşeklik, kopukluk gibi sorunların olması.
• ABS modülünün zarar görmüş olması

Eğer bağlantılarda bir problem var ise tamir yeterli olabilecekken modül zarar gördüğünde tüm sistemin değişmesi gerekmektedir. Servise gidildiğinde genel olarak elektrik bağlantılarına, direnç kontrollerine ve voltaja baktırılması uzmanlar tarafından önerilmektedir. Ayrıca belirtmek gereklidir ki ABS fren sistemi arızası olan ya da ikaz bildirimi veren araçlar araç muayenesinden geçememektedir. TÜVTÜRK bunu ağır kusur olarak nitelendirmektedir.

ABS Devre Dışı Ne Demek?

ABS göstergesi lambasında yer alan ABS ışığı yandığında bunun anlamı ABS sisteminin herhangi bir arızadan dolayı devre dışı kaldığıdır. Böyle bir durum yaşadığında normal frenler düzgün çalışsa dahi ani fren sırasında tekerleklerin kilitlenmesini önleyici sistem yani ABS fren sistemi çalışmaz. ABS sistemi ile aynı tekerlek hız sensörlerini kullandıkları için aracın Denge Kontrol Sistemi (ESP/VSA) ve Çekiş Kontrol Sistemi de devre dışı kalacaktır.

Bazı durumlarda ise herhangi bir arıza olsa bile sinyal sönebilir fakat sinyalin bir kere biraz uzun süreli yandığını gördükten sonra muhakkak servise gitmek gerekmektedir. Çünkü muhtemelen arıza hala devam ediyordur ve başka parçalara da zarar verme ihtimali olabilir.

ABS Fren Sistemi Fiyatları

ABS 2012’den sonra üretilen tüm araçlarda zorunlu olarak kullanıldığı için genellikle araca ek olarak alınmamaktadır. Ancak ABS sisteminde herhangi bir arıza yaşandığında ABS parçası ya da tüm sistem için yedek parça alımı gerçekleştirilmektedir. 2012’den önce üretilen ABS olmayan araçlar ise ABS taktırmak istediğinde o araba modelinin ABS’li versiyonunda bulunan tüm parçaları alması gereklidir. Bu yüzden ABS fren sistemi taktırma fiyatları ve ABS fren sistemi fiyatları değişiklik göstermektedir. ABS fren sistemi ya da parçalarını alırken orjinal olmasına da dikkat etmek gerekmektedir. Tüm bu parçalar internetten ya da yetkili bayilerden temin edilebilmektedir.